MODERN DÜNYANIN EN ÖNEMLİ GÜNDEMİ: ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ

Enerji konusu her dönemde Türkiye ekonomisinin en öncelikli meselelerinden birisi olmuştur. Modern üretimin en temel girdisi enerji kalemidir. Enerji olmadan hiçbir fabrikanın çarkları dönmez. Ülkeler ve firmalar üretim konusunda karar alırken ya da üretim planlaması yaparken enerji kaynaklarına erişim ve enerji maliyetlerini temel bir değişken olarak dikkate almak zorundadırlar. Türkiye’nin Enerji arz güvenliği konusunda Türkiye kent haber’e değerlendirmede bulunan enerji sektöründe uzman iş insanı Recep Durul şunları söyledi.

Ekonomi 05.05.2023, 11:54 Salih Sütlan
MODERN DÜNYANIN EN ÖNEMLİ GÜNDEMİ: ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ

Durul; Ülke olarak ya da firma düzeyinde büyük yatırım projelerini hayata geçirebilirsiniz, ancak, bu projelerin devam etmesi yeterli enerji kaynaklarının makul maliyetlerle kullanılması ile mümkündür. Konuyu sadece makro ekonomik düzeyde ele almaya gerek yok. Tek bir hanenin modern koşullarda yaşaması enerji kaynaklarına düşük maliyetlerle ulaşmak sayesinde muhtemeldir. Vatandaşlarına en güzel hayat şartlarını, en yüksek refah düzeyini vaat eden siyasal partiler, bu hedeflerine enerji kısıtına bağlı olarak ulaşabilirler. Bir adım ötesi, modern çağda bir ekonominin yaşaması ve insanların asgari hayat standartlarının sürdürmesini belirleyen en önemli faktör enerjidir. Bu zorunluluk beraberinde çok önemli bir kavramı gündeme getirmektedir: “Enerji arz güvenliği”.  Ekonominin çarklarını durdurmayacak ve enerjiye bağlı insan ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda enerjiye erişim enerji arz güvenliğinin sağlanması ile mümkün olmaktadır. Fabrikalar, işyerleri, konutlar, alt yapı hizmetleri, marketler enerji olmadan varlıklarını sürdüremezler. Enerji arz güvenliği konusu sadece gelişmekte olan ülkeler için değil, aynı zamanda gelişmiş ülkeler; hatta petrol zengini ülkeler için bile önemli bir gündemdir. Gelişmiş ülkeler birkaç yıl dışarıdan hiçbir kaynak temin etmeden eldeki enerji kaynakları ile rahatlıkla yetinebilme avantajına sahip olmalarına rağmen, ellerinde onlarca yıl yetebilecek kaynakları stoklamaya ya da enerji kaynakları açısından zengin bölgeleri kendi hakimiyetleri altına almaya çalışırlar. Batılı güçlü ekonomiler kendi enerji stoklarını artırmaya ve enerjiye erişimde sürekliliği sağlamak için enerji zengini ülkelerin yönetimlerini baskılayarak uzun vadeli çıkarlarını öncelemeye gayret ederler. Enerji kaynakları iktisat biliminin kabul ettiği ekonomik mal kategorisinde yer almaktadır. İktisatçıların dediği gibi, ekonomik mallar ancak bir bedel ile elde edilebilir. Bu tür mallar tükenebilme özelliği olan mallardır. Bu gerçeğin farkında olan ülkeler gerekli alt yapı yatırımlarını yaparak enerji kaynaklarını uzun yılları hedefleyerek stoklamaya gayret sarf ederler. 

Recep Durul; Enerji arz güvenliğinin sağlanması için dört husus belirleyici tol oynamaktadır. Bunlardan birincisi, enerji kaynaklarına sahip olmaktır. Yeterli ölçüde enerji kaynakları bulunan ülkelerin kaynaklarını etkin bir şekilde yönetmeleri ve stoklamaya gitmeleri kolaydır. Kaynakların bir kısmı iç talep açısından değerlendirilirken, yeterli stoklamadan sonra, dış talebe de cevap verilebilmektedir. İkincisi gerekli enerji kaynaklarına erişimde sıkıntı yaşanmamasıdır. Yeterli enerji kaynaklarına sahip olmayan ülkeler, güçlü enerji kaynaklarına sahip ülkelerden üretim faaliyetlerini ve stoklarını destekleyecek enerji akışını sürdürebildikleri sürece enerji arz güvenliği konusunda sıkıntı yaşanmayacaktır. Üçüncüsü uygun fiyatlardır. Gerekli enerji kaynaklarına ulaşmak kadar bu kaynakların uygun fiyatlar ile alınması da önemlidir. Yüksek enerji fiyatları hem enerji tedarikini hem de enerji kaynaklarının stoklanmasını çok maliyetli hale getirmektedir. Dördüncüsü, çevre maliyetlerinin düşük olmasıdır. Çevre maliyetlerinin düşük olması sürdürülebilir büyüme açısından önemlidir. Toplam enerji kaynakları içerisinde kirletici kaynakların daha az olması çevresel maliyetlerin kısılmasına katkı sağlayacaktır.

Recep Durul; Enerji arz güvenliği, beraberinde enerji kaynaklarının en tasarruflu bir şekilde kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Enerji kaynaklarının en tasarruflu şekilde kullanılması, modern teknolojik gelişmeler ile mümkündür. Modern teknolojik gelişmeler ve innovasyon hayatın her aşamasını ilgilendiren bir konudur. Kullandığımız otomobilde, toplu taşıma araçlarında, hava ulaşım araçlarında, fabrikalarda, alt yapı yatırımlarında ve bütün inşaat yatırımlarında kullanılan sermaye malları kullanımında enerji dostu modern teknolojinin öne çıkması durumunda daha az enerji kullanmış olacağız. Evde kullandığımız cihazların tamamı enerji tüketimini zorunlu kılmaktadır. Daha az enerji kullanan modern teknoloji ürünü cihazların kullanılması enerji arz güvenliliğinin olmazsa olmazlarındandır. Öyleyse denilebilir ki, ülkeyi yöneteneler enerji arz güvenliği konusunu gündemlerine aldıkları kadar, enerji tasarrufu sağlayan teknolojik yenilikleri de bir o kadar önemsemelidirler. Enerji dostu modern teknolojilerin desteklenmemesi, dibinden su kaçıran şişeden su içmeye benzer.

Recep Durul; Enerji arz güvenliği konusunda gerekli tedbirleri almayan ülkelerde enerji şoklarının etkileri daha fazla hissedilir. Yeterli miktarda enerji stoku olmayan ya da enerji kaynakları zayıf ülkelerde küresel düzeydeki risklerin etkileri daha ağır olmaktadır. Bu tür ülkelerde enerji fiyatlarındaki en küçük bir dalgalanmanın fiyat artışlarına yansıması çok daha yüksektir. Küresel enerji fiyatlarındaki şoklar enerji bağımlılığı olan ülkelerin yatırım kararlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Enerji kaynakları açısından zayıf konumda olan ülkeler güçlü enerji kaynaklarına sahip ülkeler ile sağlam diplomatik ilişkiler geliştirmelidirler. Enerji arz güvenliği konusunda gerekli tedbirleri alan ve enerji arz güvenliği konusunda sıkıntı yaşamayacağına inanılan ülkelerin uluslararası ticaretteki şansı da artacaktır. Enerji sorunu nedeniyle üretimin sekteye uğraması hem iç piyasaya hem de dış piyasaya mal ve hizmet akışının kesintiye uğraması anlamına gelmektedir. Yüksek enerji maliyetleri, enerji kesintisi ya da enerji stoklarının zayıf olması nedeniyle ihracat yapan firmaların yüksek maliyetlere maruz kalması ya da üretimlerini kısmaları pazar paylarının daralması sonucunu doğurmakta ve döviz gelirlerinin erimesine yol açmaktadır.

Son olarak enerji arz güvenliği ile ulusal güvenliğin yakın bir ilişki içerisinde olduğunu belirtmek gerekir. Enerji kaynakları zayıf, enerji stokları yetersiz ve enerji talepleri yeterli ölçüde karşılanmayan ülkelerin ulusal savunmalarını güçlü bir şekilde yapmaları mümkün değildir. Bu tür ülkeler enerji sopasını gösteren ülkelerin talepleri karşısında taviz vermek zorunda kalmaktadırlar. Enerji arz güvenliğini yönetemeyen ülkeler uluslararası işbirlikleri içerisinde etkin bir partner olmaktan ziyade pasif bir aktör olmaktadırlar.

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!
Namaz Vakti 02 Aralık 2023
İmsak 06:31
Güneş 08:00
Öğle 12:58
İkindi 15:24
Akşam 17:46
Yatsı 19:10
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 14 37
2. Fenerbahçe 13 34
3. Beşiktaş 13 25
4. A.Demirspor 14 23
5. Trabzonspor 13 23
6. Kayserispor 13 23
7. Rizespor 14 21
8. Antalyaspor 14 20
9. Hatayspor 14 18
10. Kasımpasa 13 18
11. Karagümrük 14 17
12. Ankaragücü 13 16
13. Sivasspor 13 15
14. Gaziantep FK 13 15
15. Konyaspor 14 14
16. Pendikspor 14 13
17. Başakşehir 14 12
18. Samsunspor 14 11
19. Alanyaspor 14 11
20. İstanbulspor 14 8
Takımlar O P
1. Eyüpspor 14 36
2. Kocaelispor 14 29
3. Bandırmaspor 14 26
4. Bodrumspor 14 24
5. Göztepe 13 23
6. Sakaryaspor 14 23
7. Gençlerbirliği 13 23
8. Ahlatçı Çorum FK 14 20
9. Keçiörengücü 14 19
10. Erzurumspor 13 17
11. Boluspor 14 16
12. Ümraniye 14 15
13. Adanaspor 14 15
14. Manisa FK 13 14
15. Şanlıurfaspor 14 14
16. Pendikspor 0 0
17. Tuzlaspor 14 12
18. Giresunspor 13 9
19. Altay 13 5
Takımlar O P
1. Arsenal 14 33
2. M.City 13 29
3. Liverpool 13 28
4. Aston Villa 13 28
5. Tottenham 13 26
6. M. United 13 24
7. Newcastle 13 23
8. Brighton 13 22
9. West Ham United 13 20
10. Brentford 14 19
11. Chelsea 13 16
12. Crystal Palace 13 15
13. Wolves 14 15
14. Fulham 13 15
15. Nottingham Forest 14 14
16. Bournemouth 13 12
17. Luton Town 14 9
18. Burnley 14 7
19. Everton 14 5
20. Sheffield United 14 5
Takımlar O P
1. Girona 15 38
2. Real Madrid 15 36
3. Atletico Madrid 13 31
4. Barcelona 14 31
5. Athletic Bilbao 15 28
6. Real Sociedad 14 25
7. Real Betis 14 24
8. Las Palmas 15 21
9. Valencia 15 19
10. Getafe 15 19
11. Rayo Vallecano 15 19
12. Villarreal 14 15
13. Deportivo Alaves 14 15
14. Osasuna 14 14
15. Sevilla 13 12
16. Cadiz 14 11
17. Mallorca 14 10
18. Celta Vigo 14 8
19. Granada 15 8
20. Almeria 14 3