Barzani'den referandum çıkışı

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani, İtalya Dışişleri Bakanı Federica Mogherini ile telefonda Irak'taki son gelişmeleri görüştü. IKBY Başkanlığının resmi sitesinde yayımlanan açıklamaya göre Mogherini, AB ülkeleri dışişleri bakanları toplantısından önce Barzani'yi aradı. 

Barzani ise Irak'taki son durumla ilgili genel bir değerlendirme yaptı. Irak'ta, artık Musul olayları öncesi ve sonrası şeklinde iki durum olduğunu ifade eden Barzani, ülkede şartların çok değiştiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Irak ve Kürdistan bölgesi arasında daha önce ortak askeri güç vardı. Ancak şimdi Irak ordusunun mevcudiyeti yoktur. Kürdistan bölgesi ile Irak arasında bin kilometreden fazla sınır oluştu. Bu bölgelerin önemli bir kısmı terörist grupların kontrolündedir. Bu durum, bütün Iraklılar için ciddi bir tehdittir."

Bölgenin, Irak siyasi sürecinin bir parçası olarak her zaman ülke yararına çalıştığına değinen Barzani, Bağdat'taki yöneticilerin, kötü muamelesi ve mezhep anlaşmazlığı nedeniyle siyasi sürecin bugünkü noktaya geldiğini vurguladı.

Barzani, Kürtlerin ne yapacağına ilişkin ise "Irak'ta şayet kriz hali bu şekilde devam edecek olursa ve siyasi anarşi, çözüme kavuşturulmazsa biz Kürdistan siyasi iradesi olarak, halkımızın onayını almak üzere referandum yoluna gideriz" ifadelerini kullandı.

Öte yandan dün CNN International kanalına özel bir röportaj veren Mesut Barzani, burada da Irak’ın artık bir arada kalabilmesinin güç olduğunu söyledi.

“Iraklı Kürtlerin uzun zamandır hayalini kurdukları kendi kaderini tayin ve hatta bağımsızlık kararının vakti geldi mi” sorusuna Barzani , “Son on yıldır yeni ve demokratik bir Irak için her türlü esnekliği ve çabayı gösterdik. Maalesef bu tecrübe, olması gerektiği gibi başarılı olmadı. İşte bu yüzden Irak’taki son gelişmelerin ardından, Kürt halkının kendi geleceğini belirlemesi için fırsatı değerlendirmesi gerektiğinin artık kanıtlandığını düşünüyorum.” dedi.

“Bu bağımsızlık isteyeceksiniz anlamına mı geliyor?” şeklindeki soruya Barzani, “Artık Kürt halkının geleceğini tayin etme vakti geldi. Biz de Kürt halkının kararı neyse onu destekleyeceğiz” yanıtını verdi.

“Yarın bu karar hakkında bir referandum yapılsa, sonuç sizce ne olurdu?” sorusuna da Barzani, “Birkaç yıl önce bir referandum yapıldı fakat resmi değildi. Bölgedeki diğer ülkelerdekilerin aksine, gerçek bir sonuç alındı. Halkın yüzde 90’ı bağımsızlığa 'evet' dedi” diye cevap verdi.

Barzani, “Irak’ın dağılmasına sebep olmaktan endişe etmiyor musunuz” sorusunu ise şöyle cevapladı:

“Açıkçası 2003’te rejimin yıkılmasından sonra, Irak’ın birliğini ve bütünlüğünü biz Kürtler koruduk. Son on yıldır bu işi biz yaptık. Fakat şimdi Irak zaten bariz biçimde dağılıyor. Merkezi hükümet her şeyin üzerindeki kontrolünü kaybediyor. Ordu, polis ve her şey dağılıyor. Şu an IŞİD dediğimiz oluşumun ortaya çıkışına tanık oluyoruz. Ortaya çıkan yeni bir devletle çok uzun bir sınırı paylaşıyoruz. Bu bizim suçumuz değil, Irak’ın çöküşüne biz neden olmadık. Bilinmeyenin esiri olmak istemiyoruz.”

“Şu an IŞİD ile savaşıyor musunuz? Irak Başbakanı Nuri Maliki bu konuda sizden yardım istedi mi?” sorusuna Barzani'nin yanıtı şöyle oldu:

“Başbakan bizden yardım istemedi. Tersine, yardım teklifimizi reddetti. Biz şu an Kürdistan’ı IŞİD ya da diğer herkesten koruyoruz. Sınıra yaklaşan herkesle savaşırız. Teröristlerle savaşma görevinin icrasında tereddüt etmeyiz. Fakat önümüzde açık bir gelecek olmadıkça ve kapsayıcı bir siyasi çözüm bulunmadıkça savaşmayız.”

CNN International'dan Christiana Amanpour'un, "Musul'un düşmesinden bir kaç gün önce IŞİD'in Musul'u tehdit ettiğini söylediğinizi okudum ancak uyarılarınızı dikkate almamışlar. Bu konuda konuşur musunuz?"diye sorması üzerine ise Barzani şunları aktardı:

“Başbakan Maliki’yi uyardım. Musul’un düşmesinden sadece birkaç gün değil, birkaç ay önce de uyardım. Ama uyarımı ciddiye almadı. Bu konuda şahitlerim de var.

Sünni bölgelerinde yaşayan halk, merkezi hükümetin politikalarına karşı isyan etti. Yaşanan her şey IŞİD tarafından yapılmadı. Fakat IŞİD bu fırsatı değerlendirip kontrolü ele geçirmek istiyor. Bölge halkı, fırsatı kendileri değerlendirmek istiyordu.

Çünkü yaşananlar aslında hükümetin yanlış politikalarına tepkiydi ve terörist organizasyon bu fırsatı değerlendirdi. Halkın öfkesi vardı. Dolayısıyla, halkın meşru hakları ile teröristlerin başarmak istedikleri arasındaki ayrım önemli.”

Şiiler ve Sünniler arasında bir anlaşma ve yönetimde gerçek bir ortaklık olması halinde IŞİD’in bölgeden uzaklaştırılmasının mümkün olabileceğini söyleyen Barzani, “Bunun sorumlusu her kimse, görevini bırakmalıdır” diyerek Maliki’nin istifasını istedi.

Nuri Maliki’nin orduyu kendisine sadık insanlardan kurduğunu, söyleyen Barzani, “Maliki, siyasi otorite ve gücü tekelleştiriyor. Yanlış politikalarının sorumluluğunu almalı” dedi. Barzani, sorunun askeri yolla değil, siyasi anlaşma ortamıyla çözülebileceğini aktardı.

Amanpour'un ABD'nin Kürdistan’ın bağımsızlığına sıcak bakmadığı ve ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Erbil ziyaret edeceğini hatırlatması üzerine Barzani, ABD’ye yardımları için teşekkür etti ve ABD’nin tüm Iraklılara demokratik ve çoğulcu bir modern devlet kurma şansı verdiğini söyledi. Barzani, Kürtlerin kendi bölgelerini yönetebileceklerini göstermek istediklerini belirtti.

Kerkük’ü tamamen kontrolü altına alan Kürtlerin bölgede daha ne kadar kalacağı sorulduğunda ise Barzani şu yanıtı verdi:

“Kerkük’ün Kürdistan’ın bir parçası olduğundan hiçbir şüphemiz yok. Irak Anayasası’nın 140. Maddesine uyarız. Son on yıldır bu maddenin uygulanmasını bekliyoruz. Fakat merkezi hükümetten bu konuda hiçbir ciddiyet göremedik. Bizce Kerkük, Kürdistan’ın bir parçasıdır ve bu konuda konuşmaya gerek yoktur.”

“Referandum olacak mı” şeklinde soruya ise Barzani, “Referandum yapmadık. Fakat gerekirse yaparız ve halkın kararına da saygı duyarız” yanıtını verdi.