Tekirdağ'da baraj kurudu, karpuz ekimi 3 binden 500 dönüme düştü

TEKİRDAĞ'ın karpuz üretim merkezlerinden biri olan Marmaraerelisi ilçesinde Türkmenli Barajı'nda su seviyesinin düşmesi nedeniyle yaklaşık 3 bin dönüm olan karpuz ekimi bu yıl 500 dönüme düştü. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, "Özellikle karpuz bölgede istenen miktarda ve kalitede susuz koşullarda maalesef son zamanlarda yetiştirilemez hale geldi. Burada üretici karpuz tarımı yapamazsa ciddi bir gelir kaybına uğrar" dedi. 

Tekirdağ'ın önemli karpuz üretim merkezlerinden olan Tekirdağ'ın Marmaraereğlisi ilçesinde, üreticilerin sulama ihtiyacının karşılandığı Türkmenli Barajı'daki su seviyesinin düşmesi nedeniyle, üretim büyük ölçüde düştü. 14 bin 800 bin metreküp su hacmine sahip barajdaki doluluk oranı 1 milyon 743 bine indi. İklim değişikliği, kuraklık ve bilinçsiz kullanım nedeniyle su seviyesi düşen barajdan sulama yapamayan karpuz üreticileri ekimlerini de düşürdü. 2000 yılından bu yana yüzde 75'i sulama, yüzde 25'i içme olarak kullanılan barajdaki suyun düşmesi nedeniyle, üreticilerin kanallarına kademeli olarak su verilmeye başlandı. susuzluk nedeniyle geçen yıl yaklaşık 3 bin dönümde ekilen karpuz bu yıl 500 dönüme düştü.

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, Türkmenli Barajı'nın ciddi problemleri olduğunu belirterek, 14 milyon 800 bin kapasitesi bulunan barajın11 milyon metreküp net su alabildiğini söyledi. Barajın su ileti ve dağıtım sisteminin eski olması nedeniyle yetersiz kaldığını ifade eden Orta, "Sadece genel anlamda iki tane ana kanaldan su, çoğu kullanılmadan tekrar dere yatağı aracılığıyla hemen altındaki Marmara Denizi'ne akıyordu. Biz bu iklim değişikliği başladığından itibaren özellikle son 10 yılda akademisyenler olarak 
bu göleti her anlamda inceleme altına almıştık. Bu sıkıntıların geleceği çok açıktı. Çünkü gölet şu an itibariyle kapasitesinin çok altında. Hal böyle olunca su kullanıcılarına yani üreticilerine su kullanımını Devlet Su İşleri, kooperatif aracılığıyla kısıtlar hale geldi" dedi. 

'SULAMAYA KULLANILAMAZ HALE GELECEK'

Yaptıkları çalışmaları ilgili kurumlara ilettiklerini belirten Orta, "Çok ivedi olarak su iletim ve dağıtım sisteminin açık kanal sisteminden, damlama su sistemine geçirilmesi ve kapalı gömülü boru hatlarıyla bu işin yapılmasını içeren projeyi hazırladık. Bu dosyada en çok incelediğimiz konu, kuraklık koşuluna alternatif olarak bu kaynağın sulamadan da çok önde içme için kullanılacağını ki şu anda yazın Marmaraereğlisi ilçesi yaz aylarında nüfusun 20-25 kat arttığı ilçelerimizden bir tanesi, yaz aylarında su ihtiyacı çok oluyor. Burada fırsat maliyeti dediğimiz maliyetleri ortaya koyduk. Yani eğer damlama sulama yöntemine geçersek ne kadar ilave masraf yaparız,. Ne kadar su tasarruf ederiz, bu tasarruf ettiğimiz suyla örneğin şu anda 3500 dekardır sulama göleti, bunu nasıl 5, 6 veya 7 bin dekara çıkarırız ve hala nasıl elimizde o bölgede yaşayan insanların ihtiyaç duyduğu içme ve kullanma suyunu sağlayabiliriz hesaplarını tanzim ettik ve ilgili kurum ve kuruluşlara ilettik.  Eğer bu iş gerçekleşirse bölge rahatlar, üretmeye ve burada yaşayan insanlara içme ve kullanma suyu noktasında hizmet eder. Eğer değilse bu yıl kısıtlı su uygulanması söz konusu, eğer önümüzdeki yıl zannetmiyorum böyle giderse kesinlikle sulamaya su kullanılamaz gelecektir" ifadelerini kullandı.

'KARPUZ BÖLGENİN EN CİDDİ ÜRETİMİ'

Prof.Dr. Halim Orta, karpuzun bölgenin en ciddi üretimi olduğunu belirterek, "Grafiklere baktığımızda barajın açıldığında 2500 dekarlara kadar karpuz üretimi çıkmış, sonra düşmeye başlamış. Tabi düşerken burada piyasa koşulları, arz-talep dengeleri, masraflar, iş gücü, pazarlamanın dışında suya erişim de çok önemli. Özellikle karpuz bölgede istenen miktarda ve kalitede susuz koşullarda maalesef son zamanlarda yetiştirilemez hale geldi. Burada üretici karpuz tarımı yapamazsa ciddi bir gelir kaybına uğrar. Bu bölgedeki karpuz talebini nasıl etkiler? Yani çok büyük rakamlar olmadığı için 2500 dönümler, piyasadaki fiyat olaylarını dengeleyecek ve etkileyecek durumda olur mu? Bu biraz iddialı bir söylem olur ama o bölgede yaşayan çiftçinin refahını olumsuz yönde ve yine o yörede yaşayan insanların karpuz tüketicilerinin alım fiyatlarını olumsuz yönde etkiler" diye konuştu.

'KARPUZ EKİMİ 500 DÖNÜME DÜŞTÜ'

Karpuz üreticisi Volkan Kurt, karpuzun 3-4 günde sulanması gerektiğini belirterek, "Büyüdükçe, yetiştikçe daha da iki güne düşmekte sulamalar. Burada 3-4 bin dekar ekiliyordu, şu anda toplasan 500 dönüm ya çıkar ya çıkmaz. Yani su olmayınca hiçbir şey olmuyor. Şu anda brandalı sisteme başvurduk. Ne kadar sulama yapabilmemiz dereye bağlı. Havuzda toplayacağız, olduğu kadar sulamaya çalışacağız. Brandalı sistemin şöyle avantajı var; buharlaşmaya izin vermiyor, güneşten buharlaştıkça yukarı çıkmıyor. Brandanın altında kalıyor terleme yaptırıyor. Oradan da bitki kendine çekebildiği kadar çekiyor, uçma olmuyor buharlaşıp. Mesela açık sulamalarda uçma oluyor su veriyorsun, güneş yukarıdan vurdukça buhar yukarı çıkıyor yani çabuk yok oluyor ama bu şekilde daha uzun süre gidiyor. Biz de buna güvenip de böyle yönteme vurup başvurduk. Tabii sulama olmazsa yaz bitkilerini etkiler. Şu an kış bitkileri yani cenab-ı Allah verdi, kurtardı kendilerini. Ama bunlar yaz bitkisi olduğu için bunları su gerekiyor, şu an yukarı bakıyoruz. Allah'tan ümit kesilmez" dedi. 

Bölgede üretici Yalçın Ertaş, sulama amaçlı verilen suyun belirli günlerde sağlanmasının ürünleri sulamaya yetmeyeceğini söyledi.  Ertaç, "Gölet yanlış kullanımdan dolayı bugün bu duruma geldik.Önceki dönemlerde 7 gün 24 saat suyumuzu denize saldık. İsraf ettik hazır suyu denize göndermiş olduk. Bugün aklımız başımıza geldi ama iş işten geçmiş oldu yağmurların kısıtlı olmasından dolayı.  Şuan kuruma aşamasında göletimiz" dedi. ()