Pandemi döneminde zor günler geçiren binlerce işyerine nefes aldıracak yeni düzenlemeler 1 Temmuz'da hayata geçiriliyor. Borçlar Kanunu'ndaki işyeri kiracılarını zor durumda bırakan maddeler bu tarihten itibaren yükümlülüğünü yitiriyor. Devir için haklı gerekçe koşulu belirtilirken, kiracı bulan sözleşme süresinden önce işyerinden tazminatsız çıkabilecek. Ödemede sıkıntı yaşayan kiracıları zora sokan, bir ayı ödememesi durumunda kalan ayların tamamını peşin ödemesine yönelik madde tarihe karışıyor. Böylece peşin ödeme ve cezai şart geçersiz olacak. Bu düzenlemeler başta AVM'ler olmak üzere işyerinde kiracıları elini kolaylaştıracak.
TAZMİNATSIZ TAHLİYE
Sabah'tan Hazal Ateş'in haberinde Türkiye'de 1 milyon 800 bin işyeri bulunuyor ve bunların önemli kısmı kiracı... Yeni düzenlemeler şu şekilde; kiracılar işyerini başkasına devredebilecek. Sözleşme süresinden önce işyerini tahliye edenler yerine kiracı bulduğunda erken fesihten dolayı tazminat ödemekten kurtulacak.
Yeni düzenlemeyle kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında kiracı aleyhine değişiklik yapılamayacağı hüküm altına alınıyor. Söz konusu maddeyle sözleşmedeki zayıf taraf olduğu kabul edilen kiracı, kiraya verene karşı korunacak. Kiracı aleyhine düzenleme yasağı getiriliyor. Kiracıya kira bedeli ve temizlik, aidat bakım gideri gibi yan giderler haricinde başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemeyeceği yasal olarak korunacak.
OLAĞANÜSTÜ FESİH HAKKI
Sözleşmenin icrasını kendisi için çekilemez hale getiren nedenler olduğu durumda, taraflardan birinin diğerine tazminat vermesinin kira sözleşmesinin bitmesinden önce feshedilmesini mümkün kılıyor. Olağanüstü fesih durumunda oluşacak zararın tazmini hâkimin takdiri ile belli olacak. Kiracıları koruyan yeni düzenleme, kiraya veren tarafından dayatılan ve kiracıyı olağanüstü bir yükümlülük altına koyan bağlantılı sözleşmeyi hükümsüz sayıyor. Bağlantılı sözleşme teklifinin kiracıdan gelmesi halinde bu maddenin uygulanması mümkün olmayacak. Koronavirüs pandemisiyle mücadele sürecinde 1 Mart ile 30 Haziran tarihleri arasında işyerleri için ödenmeyen kiralar sözleşmenin feshi ve tahliye nedeni sayılmaması yönünde düzenlemeyi de içinde barındırıyor.
HAKLI GEREKÇE TALEBİ
Yeni düzenlemeyle kiracı, işyeri sahibinin yazılı rızası olmadan kiracı ilişkisini üçüncü kişiye veremeyecek. Ancak buna itiraz eden işyeri sahibinin haklı gerekçeler ortaya koyması ifade ediliyor. Aksi takdirde kiracının işyerini başkasına devretmesi söz konusu olmayacak. Sözleşmesini devreden kiracı, kira sözleşmesinin ihlalinden doğacak borçlardan 2 yıl boyunca devralanla beraber sorumlu olacak.
EN FAZLA ÜÇ AYLIK BEDEL
Kiraya veren en fazla üç aylık kira bedeli isteyebilecek. Güvence bedelinin doğrudan kiraya verene ödenmesine ilişkin uygulama ortadan kalkacak. Taraflar güvence bedelinin para olarak ödenmesini kararlaştırmış ise kiracı, kiraya verenin rızası olmadan çekilmemek şartı ile parayı vadeli bir tasarruf hesabına yatıracak. Güvence bedelinin kıymetli evrak olarak ödenmesi halinde ise söz konusu evrak kiracı tarafından aynı şartlar ile bankaya depo edilecek. Sözleşme bitince mahkeme kararıyla depozito kesintisi olabilecek.
