Sosyal güvenlik mevzuatında bazı rahatsızlıkları ya da engelleri bulunan vatandaşlar için erken emeklilik imkânları bulunuyor. Bunlar malulen emeklilik ve engelli emekliliği. Malulen emeklilik sonradan çıkan rahatsızlıklar için geçerli. Ya da iş kazası ile gerçekleşiyor ve çalışma gücünün en az yüzde 60 kaybolmasıyla kazanılabiliyor. Engelli emekliliği ise doğuştan meydana gelen engellilik veya rahatsızlık sonucu alınan vergi indirimi sonrasında ortaya çıkıyor. Burada da en az yüzde 40 iş görme kaybı bulunuyor.
Süre neden değişiyor?
Çalışmaya başlamadan önce çalışma gücünü yüzde 60 ve üzerinde kaybedenler ile işe başlamadan önce veya sonra yüzde 40 ve üzeri engelli olanlara ise belli koşulları yerine getirmeleri halinde yaşa bakılmaksızın emekli aylığı bağlanıyor. Engellilerin emeklilikte 1 Ekim 2008 tarihi önem taşıyor. Bu tarihte uygulamaya alınan yasa, engelli çalışanlarda bazı istisnalar yer alıyor. Yani 1 Ekim 2008’den önce işe başlayanlar ile 1 Ekim 2008 sonrası işe başlayanların emeklilik süreleri değişiyor.
Tarihler önemli!
SSK ve Bağkur’lular ile çalışmaya 1 Ekim 2008’den sonra başlayan 4C’liler, ilk defa sigortalı çalışmaya başlamadan önce yüzde 60 ve daha fazla oranda çalışma gücü kaybı olanlar 15 yıl sigortalılık ve 3960 gün ile yaşlılık aylığına hak kazanır. Çalışmaya başlamadan önce en az yüzde 60 oranında maluliyeti bulunan 4A’lılar için prim gün sayısı işe giriş tarihlerine göre kademeli uygulanıyor. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce veya sonra çalışma gücündeki kayıp oranı yüzde 50-59 arasında olanlar 16 yıl sigorta ve 4320 prim günüyle; yüzde 40-49 arasında olanlar ise 18 yıl sigorta ve 4680 prim günüyle emekli olabilir.
Bu belge şart!
1 Ekim 2008 tarihinden önce işe girip, işe girmeden önce malul sayılmayı gerektirecek derecede (2/3 oranında) hastalık veya engeli bulunan SSK’lılar, 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günüyle emekli olabiliyor. 1 Ekim 2008 öncesi işe girenlerin engelliliklerinden dolayı emekli olabilmek için vergi indiriminden yararlanıyor olmaları gerekmekte. Bu sayede öncelikle işyerinin bağlı olduğu vergi dairesinden vergi indirimi belgesi alınmalı.
