Engelli ve yaşlıya bakana, yetime, hastaya ve anneye yapılan zamlı ve karşılıksız ödemelerden çoğu kişi haberdar değil. Devlet tarafından sağlanan ve unutulan destekleri almayan vatandaşlar için 5 yıl içinde geriye dönük ödeme hakkı da bulunuyor. İşte, bütün ayrıntılar... Devlet, ihtiyaç sahibi vatandaşlar için sosyal destek programları kapsamında her yıl milyonlarca liralık karşılıksız ödeme yapıyor. 2021 yılı için bu sosyal yardımlarda ödenen miktarlar artırıldı. Rapor paraları, emzirme yardımları, tıbbi malzeme, ilaç, yolluk parası ve cenaze yardımı gibi isimlar altında verilen karşılıksız desteklerle, dezavantajlı konumda olan vatandaşların mağduriyetlerinin giderilmesi ve pandemi sürecinin etkilerinin hafifletilmesi amaçlanıyor. TEDAVIDE YOL MASRAFI Sağlık için yol ve gündelik ödemesi sigortalının kendisine ve bakmakla yükümlü olduğu anne, baba, eş ve çocuklara PTT aracılığıyla yapılıyor. Bunun için kişinin tıbbi (organ nakli, kontrolü, kanser tedavisi, meslek hastalıkları, acil gibi haller) ve zorunlu nedenlerle yerleşim yeri dışında başka bir hastaneye sevki gerekiyor. Başvuru SGK il müdürlükleri ve sosyal güvenlik merkezlerine yapılıyor. Ödemede ‘karayoluyla şehirlerarası yolcu taşımacılığında uygulanacak taban ücret tarifesi’nde yer alan ücretler dikkate alınıyor. 232 LIRA SÜT PARASI Analık sigortası kapsamında 4A ve kapsamında çalışan kadınlar ile eşi doğum yapan bu kapsamdaki erkeklerin eşine emzirme ödeneği veriliyor. Geçen yıl 202 lira olan emzirme ödeneği bu yıl 232 lira oldu. Ödeme bir kereye mahsus veriliyor. Bu para için anne veya eşinin SSK veya Bağkur’lu olması ve en az 120 gün prim ödemesinin bulunması yeterli. 536 BİN KİŞİYE BAKIM ÖDEMESİ Engelli ya da çok yaşlı olduğu için bakıma muhtaç kişilerle aynı çatı altında yaşayanlara ve akrabaya 1.657 lira ödeme yapılıyor. Geçen yıl bu ödeme 1.544 liraydı. 2020 yılında 536 bin vatandaşa toplam 9.4 milyar lira ödeme yapıldı. Bu destek için başvuru Aile Bakanlığı’nın il ve ilçe müdürlüklerine yapılıyor. İŞ GÖREMEZLİK HALİNDE Raporlu olan ve ayakta tedavisi süren kişilere günlük kazancının 2/3’ü, yatarak tedavisi sürenlere günlük kazancının yarısı tutarında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödeniyor. Asgari ücretle çalışan sigortalılara ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücrete göre belirleniyor. 2020 yılında tedavisi yatarak süren hastalara günlük en düşük 49 lira, tedavisi ayakta sürenlere ise 65 lira ödeme yapılıyordu; 2021’de bu tutarlar yatan hastalar için 59 lira, ayaktaki hastalar için 79 liraya yükseldi. Bu parayı Bağkur’lu da alıyor. YETİME ÇEYİZ Yetim kalan kız çocuklarına maaş bağlanırken, evlenmeleri durumunda çeyiz parası ödeniyor. Bu ödeme yetim maaşının 24 katı oluyor. Başvuru nikahtan sonraki 5 yıl içinde yapılabilir. SGK il müdürlükleri ya da sosyal güvenlik merkezlerine başvurulabilir. HARÇLIKLAR ARTTI Huzurevi, yetiştirme yurdu gibi sosyal hizmet kuruluşlarında kalanlara verilen harçlıklar da zamlandı. Harçlık yaşlılarda 261 liradan 280 liraya, 6-12 yaş arası engellilerde 104 liradan 111 liraya, 13-18 yaş arası engellilerde 156 liradan 167 liraya, 18 yaş üstü engellilerde 209 liradan 224 liraya çıktı. CENAZEYI KALDIRMAYA DESTEK Sigortalı olarak en az 360 gün prim bildirilmiş olanlar ile SGK’dan aylık ve gelir alanların ölümü halinde hak sahiplerine verilen cenaze ödeneğinin tutarı 801 liradan 918 liraya yükseldi. Bağkur’lular ve memurlar da bu ödenekten faydalanabiliyor. Ödemede öncelik eş ve çocukların. Eş ve çocuk yoksa, ödemeyi anne-baba, kardeş alıyor. Bir dilekçeyle sosyal güvenlik merkezlerine başvurmak yeterli. TÜBERKÜLOZ VE SSPE HASTASI İhtiyaç sahibi tüberküloz ile SSPE hastalarına ödenen yardım miktarı 1.657 liraya çıkarıldı. Silikozis hastalarına yapılan destekler de arttı. EMEKLI OLAMAYANA IADE Bazı sigortalılar yaşı doldurmasına rağmen emeklilik için gerekli primi tamamlayamıyor. Bu kişiler o ana kadar ödedikleri primleri SGK’dan toplu olarak geri isteyebiliyor. Bunun için SGK’ya da dilekçeyle başvurmak gerekiyor. 5 YIL İÇİNDE GERİ VERİLEBİLİYOR Devlette unutulan paralar, e-Devlet ‘SGK sorgulama’ üzerinden yapılabiliyor. Bunun için arama motoruna e-Devlet yazın ve siteye giriş yapın. Ana ekranda yer alan arama bölümünü seçin ve buraya SGK şahıs ödemeleri yazın. SGK şahıs ödeme sorgulama linkini tıklayın ve gelen ekranda adınıza yatırılan bir para olup olmadığını öğrenin.