Hürriyet'ten Ahmet Karabıyık bugünkü köşesinde milyonlarca çalışanın merak ettiği bir konuya açıklık getirdi. Maaş düşüşlerini inceleyen Karabıyık'ın yazısı şöyle... Brüt maaşı 5 bin lira olan çalışanlardan başlayalım... Geçtiğimiz beş ayda 3 bin 795 lira net maaş yattı banka hesaplarına. Bugün (veya yarın) yatacak haziran maaşını ise 175 lira eksikle, 3 bin 620 lira olarak hesaplarında görebilecekler. Temmuz sonunda bir düşüş daha yaşanacak, 3 bin 582 lira olarak yatacak net maaşları. Aralık ayına kadar net maaşları, (temmuza göre) azalmadan aynı kalacak, yılın son ayında ise 3 bin 442 liraya düşecek. Böylece yılın ilk ayına göre 353 lira azalmış olacak yılın sonunda. (3 bin 795 liradan, 3 bin 442 liraya HESAPLARINDA GÖRECEKLER 8 bin lira brüt ücret örneği için de net maaşın yıl içi değişimine bakalım. Ocak ayında 5 bin 940 lira olan net maaş, ilk olarak nisan ayında azaldı (5 bin 680 liraya düştü) bu çalışanlar için... Bugün-yarın bankaya yatacak haziran net maaşlarını ise 5 bin 600 lira olarak banka hesaplarında görebilecekler. Tablo 1’den diğer brüt ücret örnekleri için de net maaşın yıl içi değişimi görülebilir... Brüt ücret aydan aya değişmezken, net maaşlarda yaşanan bu düşüşün nedeni vergiler. Brüt ücretten; sigorta primleri ve vergiler düşülerek net maaşlar hesaplanıyor. Çalışanlar yıla yüzde 15 oranında vergi kesintisiyle başlarken ilerleyen aylarda vergi oranları yüzde 20 ve daha yüksek oranlara (yüzde 27, 35 ve 40) çıkabiliyor. Artan vergi oranlarıyla brüt maaştan kesilen vergi de arttığından çalışanın eline geçen net maaş da otomatik olarak azalıyor. İlk 22 bin liralık ücret geliri (matrahı) için yüzde 15 oranında hesaplanan verginin, daha yüksek oranlara hangi tutardan sonra arttığı Tablo 2’den görülebilir. MAAŞI NETTEN HESAPLANANLAR Maaşı netten hesaplanan çalışanlar, yıl içinde maaş azalması sorunu yaşamıyorlar. Her ay aynı net ücreti hesaplarında görüyorlar. Bu çalışanların vergi yükündeki artışı ise işverenleri üstleniyor. Hangi net maaş seviyesi için işverenin yıl içi işveren maliyetinin aylar içindeki değişimini ise sonraki yazılarımızda bu köşede ayrıntıları ile açıklayacağız. BEYANNAME ZORUNLULUĞU Ayrıca 2020 gelirleri için yüksek ücretlilere beyanname verme zorunluluğu da geldi. (7194 sayılı kanunla Gelir Vergisi Kanunu’nun 86’ncı maddesinde yapılan değişiklik) Yıllık ücret geliri 600 bin lirayı aşan çalışanlar, tek bir işverenden ücret almış olsalar da, 2021 Mart ayında beyanname vermek zorundalar. Bu kişiler; daha önce ücret gelirlerinden düşemedikleri bazı masrafları da, beyanname verdikleri için artık gelirlerinden düşebilme imkânına sahip oldular. Beyanname vermek zorunda olan ücretlilerin vergi hesabındaki kritik noktaları da sonraki yazılarımızda ele alacağız. 65 YAŞ ÜSTÜ İÇİN MÜCBİR SEBEP KALKTI MI? Normalde mart ayı sonuna kadar ancak gelir vergisi beyannamesi verilebiliyordu. İlk başta nisan sonuna kadar uzatıldı. Sonra; 65 yaş üstü kişilerin sokağa çıkmaları yasaklandığından, mücbir sebep halinde oldukları kabul edilerek, yasak kalkana kadar beyanname verme yükümlülükleri de ertelenmiş oldu.